ماهی گلی و حافظه‌اش
حس می‌کنم دیگر هیچ چیز خاطرم نمی‌ماند!
تا به حال به این فکر کرده‌اید که این جمله را در طول روز چند بار از اطرافیان شنیده‌اید؟ آیا این اتفاق برای خودتان نیز افتاده است؟!
بیایید پیش از اینکه وارد راهکارها شویم، در مورد اینکه اطلاعات در حافظه ما چگونه دریافت و نگهداری می‌شوند، صحبت کنیم و سپس به راهکارهایی که می‌تواند در این زمینه به ما کمک کند، بپردازیم.
دریافت و نگهداری اطلاعات در حافظه به چه صورت است؟
ما از طریق حواسمان، اطلاعات را دریافت می‌کنیم و آن‌ها را برای مدت زمان بسیار کمی نگه‌می‌داریم اگر به اطلاعات توجه نکنیم پاک می‌شود، مانند مسئله‌ای که حل شده یا سخن کسی که توجه‌ای به او نداشته‌ایم و بنابراین اطلاعاتی در دسترس ما نیست.
اگر به اطلاعات توجه کنیم، وارد حافظه کوتاه‌مدت می‌شوند. گنجایش حافظه کوتاه مدت کم است. به‌طور میانگین ۷ عدد. یک مثال از حافظه کوتاه مدت مانند زمانی است که با ۱۱۸ یا دوستامان تماس گرفته‌ایم تا شماره شخص یا مکان خاصی را از او بگیریم و آن را در خاطر نگه می‌داریم تا جایی آن را بنویسیم و یا ذخیره کنیم.
اطلاعات با مرور، تکرار و ارتباط معنادار وارد حافظه بلندمدت می‌شوند. می‌توان گفت این حافظه مانند حافظه کوتاه‌مدت گنجایش محدودی ندارد و اطلاعات را برای مدت زمان بیشتری نگه می‌دارد. می‌توان گفت اطلاعاتی که وارد حافظه بلندمدت می‌شوند بعد هفته‌ها، ماه‌ها و سال‌ها قابل بازیابی هستند.
ماهی نباش!
افراد زیادی هستند که هر روزه با مشکل حافظه و به خاطر نیاوردن اطلاعات دچار مشکل می‌شوند و بسیاری از آن افراد بر این باورند که تمرکز، حافظه و مواردی از این دست غیرقابل تغییرند و باید بسوزند و بسازند و چاره‌ای نیست. خوش‌بختانه راهکارهای بسیاری وجود دارند که با استفاده از آن‌ها می‌توان اطلاعات را از حافظه کوتاه‌مدت به بلندمدت منتقل کرد.
برای مثال یکی از مشکلاتی که دانش‌پذیران در کلاس روش مطالعه دارند و همیشه با من مطرح می‌کنند این است که می‌گویند مطلبی را خوانده‌ایم اما فراموش می‌کنیم. یکی از مهم‌ترین راهکارها در چنین شرایطی این است که حتما باید مطالبی که یاد می‌گیریم و یا مطالعه می‌کنیم و … را مرور کنیم.
نکته:
- براساس منحنی فراموشی زمانی که مطلبی را یاد می‌گیریم در مدت زمان کمی بخش عظیمی از آن را فراموش می‌کنیم پس حتما نیاز است، برنامه مرور داشته باشیم.
- خوب است حداقل سه بار مرور داشته باشیم.
راهکار دیگر که برای خودم هم بسیار جالب و کاربردی است، استفاده از تصویرسازی است. اجازه دهید با یک مثال تصویرسازی را توضیح دهم. برای مثال فرض کنید شما می‌خواهید ۵ کلمه: کلم، زرافه، گوشواره، زنبیل و فوتبال را به خاطر بسپارید. برای این کار می‌توانیم تصور کنیم که زرافه‌‌ای گوشواره به گوش دارد و زنبیل قرمزی به دست و برای خرید کلم به بازار می‌رود و در مسیر بازگشت تعدادی بچه را می‌بیند که در حال فوتبال بازی کردن می‌باشند. (حتما چشم‌هایتان را ببندید و آن را تصویر کنید.) قطعا با این روش خیلی سریع‌تر می‌توانید موارد را به خاطر بسپارید و احتمال این که فراموش کنید نسبت به زمانی که تنها چند دفعه آن را تکرار می‌کنید تا حفظ شوید، کمتر می‌شود.
نکته:
- این روش را برای تعداد زیادی از کلمات هم می‌شود استفاده کرد.
یکی دیگر از چالش‌هایی که در کلاس روش مطالعه با آن مواجه می‌شویم، این است که بعضی از افراد به علت این که خجالت می‌کشند، فکر می‌کنند موثر نیست و یا بلد نیستند و … درمقابل این روش کاربردی مقاومت می‌کنند، اما تصویرسازی یکی از روش‌هایی است که بسیار موثر است و می‌توان با تمرین کردن در آن پیشرفت کرد. به نحوی که در همان کلاس روش مطالعه زمانی که این تمرین را انجام می‌دهیم خیلی از دوستان در مدت زمان دو دقیقه بیش از ۲۰ مورد را می‌توانند به خاطر بسپارند و بر روی کاغذ بنویسند.
نکته بسیار مهمی که لازم به ذکرست، این است که هر چه تصویری که می‌سازیم غیرطبیعی‌تر و خنده‌دارتر باشد، ماندگارتر خواهد بود. (حتما امتحان کنید!)
جمع‌بندی
در این مقاله در رابطه با انواع حافظه و روش‌هایی برای به خاطرسپاری بهتر یعنی مرور و تصویرسازی صحبت کردیم، در مقالات بعدی حتما با راهکارهای دیگری که برای حافظه موثر هستند آشنا خواهیم شد. پس با ما همراه باشید.
دیدگاهتان را بنویسید