شتر و ترک عادت

تا به حال به این فکر کرده‌اید که برای سفر  از شهر محل زندگی‌تان به شهری دیگر با شتر این کار را انجام دهید؟

احتمالا برای خیلی از ما فکر کردن به چنین سفری علاوه بر ناممکن بودن مسخره نیز به نظر برسد. اما ما همچنان در مواجه با عادت‌های‌مان به نحوی عمل می‌کنیم که دقیق مشابه سفر با شتر در روزگاری است که وسایل بهتری نظیر هواپیما، خودرو و … اختراع شده است.

ما برای تغییر کردن، ساخت یا ترک یک عادت از مسیر و راهکارهای اشتباه استفاده می‌کنیم و در کنارش توقع داریم نتیجه خوبی نیز بگیریم و همان‌طور که خانم کیتی میلکمن در کتاب «چگونه تغییر کنیم؟» نوشته است، شاید هنوز راهبرد درستش را پیدا نکرده‌ایم.

چهار سبک عادت

پیش از بررسی راهکارها بهتر است با انواع عادت آشنا شویم. عادت‌ها را براساس این که می‌خواهیم انجام بدهیم یا ندهیم، اراده کم می‌خواهد یا زیاد به چهار دسته ‌می‌توان تقسیم کرد. عادت‌هایی که میخواهیم انجام بدهیم و اراده کمی می‌خواهد را  آماتوری می‌گوییم، مانند کسانی که تنها به قصد سلامتی می‌خواهند ورزش کنند، ‌‌آن‌هایی که می‌خواهیم انجام بدهیم اما اراده زیادی می‌خواهند در دسته مهارتی قرار می‌گیرند مانند کسانی که ورزش را به صورت حرفه‌ای و در سطح قهرمانی پیش می‌گیرند، حال اگر رفتاری را بخواهیم انجام ندهیم و اراده کمی ‌بخواهد در دسته عادتی قرار می‌دهیم، مانند به طور مداوم برداشتن گوشی و سراغ شبکه‌های اجتماعی رفتن  و دسته آخر آن‌هایی است که می‌خواهیم انجام ندهیم اما اراده زیادی می‌خواهند که به آن‌‌ها اعتیادی می‌گوییم مانند اعتیاد به مواد مخدر. راهکارهایی که برای ساخت یا ترک هر کدام از این چهار سبک عادت به کار می‌رود، متفاوت است. برای هر کدوم از  آن‌ها باید از روش مناسب آن پیش برویم تا به نتیجه مدنظرمان برسیم. در این مقاله و مقالات بعدی به بررسی راهکارهایی که مربوط به دو سبک آماتوری و عادتی است، می‌پردازیم. پس با ما همراه باشید.

آسه آسه ریزه ریزه

راهکاری که در این جا به آن می‌پردازیم، پیشروی گام به گام است. اجازه بدهید با یک مثال وارد این بحث شویم. حدود چند ماهی است تصمیم گرفته‌ام در راستای یکی از ارزش‌هایی که برای خود انتخاب کرده‌ام، پسماند کمتری را تولید کنم. برای شروع تصمیم گرفتم تا جای ممکن در کیف خود کیسه‌ای داشته باشم تا حین خرید ناچار به گرفتن کیسه نباشم. پس از مدتی قدم بعدی که انتخاب کردم خودداری از خرید وسایل غیرضروری بود. در این راستا، از حذف بعضی  مواد غذایی شروع کردم. برای مثال تصمیم گرفتم دیگر نوشابه نخرم. به این ترتیب این ماده که ارزش غذایی کمی نیز دارد از چرخه غذایی من تقریبا حذف و عادت غذایی من در راستای اصلاح شدن پیش رفت و از طرفی به علت نخریدن نوشابه پسماند کمتری نیز تولید کردم. قدم بعدی این بود که پیش از هر خرید به این فکر کنم آیا جایگزین این وسیله را در منزل دارم؟ به این ترتیب این عادت باعث شد تا علاوه بر افزودن پسماند کمتر به چرخه، در هزینه‌هایم نیز صرفه‌جویی کنم. هر چند که من  همچنان در این مسیر هستم و آرام آرام اقداماتی را به آن اضافه می‌کنم اما به گذشته که نگاه می‌کنم، شاهد تغییر بزرگی در سبک زندگی‌ام هستم. تصمیم برای تغییر یک عادت در من سبب ایجاد عادات دیگر مانند تغذیه سالم، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و … شد.

صحبت پایانی

همان‌طور که با هم در این مقاله خواندیم، در پیش‌روی گام‌به‌گام جای به یک‌باره ترک یا ایجاد کردن یک عادت، آرام آرام پیش می‌رویم و آن را گسترش می‌دهیم.

شاید این پرسش در ذهنتان ایجاد شود که این روش بسیار زمان‌بر است. بله درست است ممکن است زمان‌بر باشد اما بسیار مطمئن‌تر از این است که به صورت جوگیرانه پیش برویم، برای مدت کوتاهی انجام دهیم و سپس رها کنیم.

حال به پرسش ابتدای مقاله برمی‌گردیم، آیا حاضرید همان طور که با شتر به سفر نمی‌روید برای ترک عادت‌هایتان نیز روش دیگری را درپیش گیرید؟ اگر پاسختان مثبت است، کدام عادت را برای شروع انتخاب می‌کنید؟